We moeten iets met de toename van het aantal zelfstandig ondernemers in de zorg, dat vindt ook I-ZO, zegt voorzitter Josien van Breda. Maar de oplossing zit niet in de handhaving van onduidelijke regels of in de introductie van de webmodule. Een blog met aanbevelingen voor minister Van Gennip.
De afgelopen tijd verschenen er verschillende publicaties over de inzet van zzp’ers in de zorg. Wat een aantal jaar geleden nog ondenkbaar was, daar begint nu steeds meer consensus over te ontstaan: we moeten iets met de toename van het aantal zelfstandig ondernemers in de zorg. Want het staat wel vast dat deze groep snel groeit, niet overal even sterk, maar de toename is een feit.
Die groei heeft meerdere oorzaken. Ik noem er een paar: het handhavingsmoratorium, schaarste aan personeel, BTW-voordeel ten opzichte van uitzenden, mensen vinden het gewoon niet fijn om in loondienst te werken en de vermeende voordelen van het zelfstandig ondernemerschap. Ik zeg met opzet vermeende voordelen, want als je alle kosten en risico’s van zelfstandig ondernemerschap, loondienst en uitzenden/detacheren op een rijtje zet, dan zijn de verschillen veel minder groot dan je zou verwachten.
In de hoofdlijnenbrief van Minister van Gennip las ik dat het kabinet aan de slag wil met brede uitwerking van het arbeidsmarktbeleid. Voor zelfstandig ondernemers zoekt het kabinet de oplossing in de invoering van arbeidsongeschiktheidsverzekering van zelfstandigen, publiekrechtelijke handhaving bij vermoeden van werknemerschap en de inzet van een webmodule voor zzp.
Een arbeidsongeschiktheidsverzekering, mits kosten en premievoorwaarden met elkaar in balans zijn, is positief. Die verkleint de wig tussen het netto-inkomen van zelfstandig ondernemer en werknemer. De prijs wordt daardoor minder relevant als overweging om te kiezen voor een zelfstandig ondernemerschap. Handhaving is nodig, maar er is een reden waarom die nu niet plaatsvindt: handhaving is voor de Belastingdienst bijna niet te doen omdat de regels zo ingewikkeld zijn. De webmodule heeft tot nu toe hopeloos gefaald als middel om te definiëren welke werkzaamheden wel of niet door een zzp’er gedaan mogen worden en heeft geen enkel draagvlak, behalve bij een paar politici en ambtenaren die op zoek zijn naar een ogenschijnlijk eenvoudige oplossing.
Wij pleiten voor een professioneel georganiseerde flexibele schil in de zorg, waarbij duidelijk is in welke situaties iemand als zelfstandig ondernemer aan de slag kan
Wat dan wel? I-ZO is groot voorstander van een sectorale aanpak. Zorg is een goede sector om mee te beginnen. We zien door het gebrek aan handhaving een ongelijk speelveld ontstaan in de markt. Wij pleiten voor een professioneel georganiseerde flexibele schil in de zorg, waarbij duidelijk is in welke situaties iemand als zelfstandig ondernemer aan de slag kan en wanneer uitzenden, detachering of loondienst de juiste contractvorm is.
Dat kun je alleen bereiken door met de marktpartijen en overheid gezamenlijk vast te stellen welke functies wel en niet door zelfstandigen gedaan mogen worden en onder welke voorwaarden. Is dat uitgekristalliseerd, gun de markt dan voldoende overgangstijd. Want als je zomaar gaat handhaven of een webmodule introduceert, dan kom je niet van de regen in de drup, maar van de regen in een plensbui. Je moet er toch niet aan denken dat een te abrupte beleidswijziging ertoe leidt dat mensen de zorg verlaten of de continuïteit van zorg in gevaar komt.
Kortom, los eerst het kwalificatievraagstuk op, te beginnen met de sectoren waar de opkomst van zzp’ers het meest prangend is, begin dan met handhaven en laat de algemene webmodule in de ijskast.