Slechts 3% van de opdrachtgevers vindt dat goed opdrachtgeverschap een taak is voor zzp-dienstverleners. Maar goed opdrachtgeverschap kan ook voor zzp-dienstverleners een middel zijn om bepaalde doelen te bereiken. “Investeren in een relatie kost tijd,” zegt voorzitter Josien van Breda, “maar biedt ook kansen.”
Een gedeelde verantwoordelijkheid
Verschillende partijen kunnen vormgeven aan goed opdrachtgeverschap, vertelt Josien van Breda. “Ook de intermediair heeft hierin een verantwoordelijkheid. Bij de bemiddeling zou de intermediair de belangen van opdrachtgever en zzp allebei even belangrijk moeten vinden. En dat betekent dus dat een dienstverlener op de rem moet trappen als de opdrachtgever iets wil wat tegen de beginselen van goed opdrachtgeverschap in gaat. Bijvoorbeeld een onbetaalde inwerkperiode of de regels van de wet DBA overtreden. Als zelfstandig ondernemer zou ik mijzelf wel even achter de oren krabben als de opdrachtgever niet wil dat een intermediair iets met goed opdrachtgeverschap doet.”
“Een ander onderdeel van goed opdrachtgeverschap is ook openheid geven over de financiële structuur: waar betaal je de zzp’er precies voor? En zijn er financiële risico’s? Het geld van de opdrachtgever loopt vaak via de intermediair naar de zelfstandig ondernemer. Dan moet je er wel op kunnen vertrouwen dat het geld van je opdrachtgever ook echt bij jou terecht komt.” Hierin kunnen zowel bedrijven als bemiddelaars een rol spelen.
Het merendeel van de opdrachtgevers (64%) vindt echter dat goed opdrachtgeverschap een taak is van bedrijven zelf, bijvoorbeeld via HR- of inhuurbeleid, zo blijkt uit het onderzoek dat ZiPconomy deed naar de trends onder opdrachtgevers. Slechts 3% vindt dat goed opdrachtgeverschap de verantwoordelijkheid is van het bureau of de dienstverlener die bemiddelt tussen zzp’er en opdrachtgever. Andere verantwoordelijken zijn de politiek (4%), de branche (2%), de hiring managers (10%) en werkgevers-, werknemers- en zzp-organisaties (17%). Er is dus slechts een kleine rol weggelegd voor dienstverleners.
Deze visie van opdrachtgevers is ook te zien in hun inhuurbeleid. Zo geeft 50% aan een actief beleid voor goed opdrachtgeverschap te hebben. 11% weet het niet en 39% geeft aan dit niet te hebben. Opdrachtgevers laten hier kansen liggen.
Motieven achter goed opdrachtgeverschap
Goed opdrachtgeverschap kan namelijk een manier zijn om goede kandidaten te vinden, zowel voor huidige opdrachten als voor vervolgopdrachten. Totaal 35% van de opdrachtgevers geeft aan dat dit een motief is. Het meest veelvoorkomende motief is echter maatschappelijk verantwoord ondernemen (38,6%).
Of de motieven erachter nu meer gericht zijn op de korte of de lange termijn, feit blijft dat het merendeel van de opdrachtgevers de verantwoordelijkheid naar zich toetrekt. Zij zien hier nauwelijks een rol weggelegd voor tussenpartijen. Maar hoe kijken de zzp-dienstverleners hier zelf tegenaan?
De toegevoegde waarde van zzp-dienstverleners
Voor dienstverleners kan goed opdrachtgeverschap een middel zijn om toegevoegde waarde te bieden voor professionals. Een voorbeeld hiervan is financiële zekerheid; een goede opdrachtgever maakt voorafgaand aan een opdracht duidelijk wat er precies wordt verwacht en wat de vergoeding daarvoor is. Hierin kunnen dienstverleners bij uitstek een rol spelen.
Goed opdrachtgeverschap gaat verder dan heldere kaders scheppen. Uit het onderzoek onder opdrachtgevers blijkt dat 58% vindt dat het neerkomt op een optimale samenwerking, die vervolgens leidt tot betere prestaties.
Voor dienstverleners is een hoog rendement ook belangrijk, omdat zij afhankelijk zijn van de relatie met opdrachtgevers. Dit motief staat echter in een andere verhouding ten opzichte van belangen op de lange termijn. I-ZO voorzitter Josien van Breda vertelt: “Om te voorkomen dat zzp’ers zich niet voldoende ontwikkelen, is het essentieel dat dienstverleners verder kijken dan huidige opdrachten en voortijdig sparren over marktontwikkelingen. Zo kunnen zzp’ers hun kennis blijven opfrissen en zijn ze toekomstbestendig. De meeste leden van I-ZO bieden deze toegevoegde waarde als sparringspartner voor zzp’ers.”
Beperkingen vanuit de wet- en regelgeving
De rol die zzp-dienstverleners kunnen spelen in opdrachtgeverschap is echter beperkt. Van Breda: “Voor zzp’ers is een persoonlijke relatie belangrijk. Uitgenodigd worden voor teamuitjes, een kerstpakket ontvangen. Dit soort dingen hebben echter niet alleen symbolische waarde voor zzp’ers, maar ook voor de Belastingdienst. Het is een uitdaging om voor de wet niet als werkgever te worden gezien. De huidige regelgeving leidt tot krampachtigheid.”
Weerstand onder professionals
Ondanks de wet- en regelgeving, blijven er manieren over om te investeren in een persoonlijke relatie. “Interimmers houd je geïnteresseerd bijvoorbeeld door middel van zzp-panels, netwerkbijeenkomsten en mogelijkheden voor scholing en cursussen”, vertelt de voorzitter van I-ZO. Het is echter een uitdaging om een juiste inschatting te maken van de wensen van de zelfstandige professionals.
Uit het ZiPconomy-onderzoek blijkt dat 19% van de opdrachtgevers ervaart dat externen niet zitten te wachten op ‘goed opdrachtgeverschap’. Althans, niet op de invulling die opdrachtgevers daaraan geven. Ook hier is mogelijk een rol weggelegd voor dienstverleners. Zo vertelt Van Breda: “Het draait uiteindelijk om het geven van openheid en vertrouwen. De belangen van zzp’ers en feitelijke opdrachtgevers in evenwicht brengen, is een kunst. Waar zzp’ers behoefte aan hebben, is een sparringspartner die ze up-to-date houdt over marktontwikkelingen.”