Uit de Zelfstandigen Enquête Arbeid 2021 blijkt dat 8% van de zzp’ers die diensten aanbieden, opdrachten vinden via intermediairs. Dat lijkt misschien niet veel, maar in perspectief geplaatst is dit een flink percentage. Ook blijkt dat zzp’ers steeds vaker hoger opgeleid zijn en meer cursussen volgen.
De Zelfstandigen Enquête Arbeid (ZEA) meet diverse aspecten van het zzp-bestaan: arbeidsomstandigheden, werktijden, ziekte, inzetbaarheid, opleidingen etc. Dit onderzoek wordt door het CBS uitgevoerd in samenwerking met TNO.
Stijging gebruik van intermediairs
De meest recente uitgave van de ZEA laat zien dat 8% van de zelfstandigen zonder personeel ‘eigen arbeid’ opdrachten vindt via intermediairs. Het gaat hier echt om een flinke subgroep binnen alle zzp’ers. Zo’n 80% van alle zzp’ers valt in deze categorie. Meer dan de helft van die groep werkt dan weer uitsluitend voor particulieren of doet vooral hele korte opdrachten voor veel opdrachtgevers (bijv. boekhouders, logo ontwerpers). Niet het type werk dat via intermediairs loopt. Dit houdt in dat een relatief groot aandeel van de zzp’ers die gebruik kunnen maken van intermediairs, hier ook daadwerkelijk gebruik van maakt.
Andere manieren om aan opdrachten te komen, zijn social media, een eigen website en digitale platforms. Het meest genoemde kanaal is het directe netwerk (69,8% van de zzp’ers).
Bron: ZEA 2021, CBS & TNO
Ontwikkelingen bij zzp’ers
Bron: ZEA 2021, CBS & TNO
Ook op andere vlakken zijn zzp’ers in beweging. Het percentage zzp’ers met slechts enkele klanten stijgt, het percentage met veel klanten daalt. Het omzetaandeel van de grootste klant is ook gestegen. Dit betekent dat zzp’ers dus minder klanten hebben en in toenemende mate daarvan afhankelijk zijn voor hun omzet.
Wens om opleidingen en cursussen te volgen
De coronacrisis heeft bij zzp’ers verschillende uitwerkingen gehad, mede afhankelijk van de beroepsgroep. Wat duidelijk uit de cijfers blijkt, is dat de behoefte aan een opleiding is toegenomen. Waar in 2019 nog 34,1% een opleiding wilde volgen, is dit nu 37,6%. Als belangrijkste motief worden de kansen op werk in de toekomst genoemd.
Bron: ZEA 2021, CBS & TNO
De ZEA wordt elke twee jaar uitgevoerd. In vergelijking tot de ZEA uit 2019 en 2017, is er een structurele ontwikkeling die opvalt. Het onderwijsniveau van zzp’ers blijft stijgen. Ondertussen heeft ongeveer de helft een hoog onderwijsniveau, waarvan het merendeel een bachelor of master op hbo- of universitair niveau.
Voor veel beroepen is het noodzaak om bij te blijven in het vakgebied en zodoende te blijven leren. Bijna de helft van de zelfstandigen heeft de afgelopen twee jaar een opleiding of cursus gevolgd. Werk op zzp-basis biedt bij uitstek mogelijkheden om jezelf te ontwikkelen. Uit de ZEA blijkt dat veel zzp’ers tevreden zijn met de mogelijkheden om te leren (59,5%), sommigen zijn zelfs heel tevreden (34,9%).
Werktevredenheid
Ook de perceptie van het zzp-bestaan wordt elke twee jaar gemeten door het CBS. Maar liefst 54,7% is tevreden met het werk als zelfstandige en 26,3% is zeer tevreden. Deze percentages schommelen nauwelijks ten opzichte van de voorgaande twee jaar (ongeveer 1% verandering). Dit ondanks de impact van de coronapandemie.