Ik wil een lans breken voor de platformeconomie. Niet omdat ik wil dat de werkenden hun zekerheid ontnomen wordt of dat hun loon verschraalt, maar omdat het goed is voor de arbeidsmarkt en economie om werk via platforms te organiseren. Sterker nog, ik denk dat het noodzakelijk is dat te doen.
Door de toename van het aantal 80-plussers is het onontkoombaar dat er meer mensen moeten gaan werken, zo meldde de NOS onlangs. Vooral vrouwen, migranten en ouderen moeten meer, of langer, gaan werken. Maar waarom kijken we niet naar anders werken in plaats van meer werken? Dat kan gewoon. Platformen maken dat mogelijk.
Naast vergrijzing zijn er meer factoren om rekening mee te houden. Ik zal er een paar noemen. De meeste werkgelegenheid is nog steeds bij het MKB. Kleine bedrijven kunnen niet voor elke taak een specialist in dienst nemen, maar willen wel toegang tot gekwalificeerde vakmensen waar ze een beroep op kunnen doen als dat nodig is. Veel organisaties, en heus niet alleen in de culturele sector, ontvangen subsidies. Deze subsidies zijn altijd tijdelijk, waardoor het al lastig is om vast personeel aan te nemen. En als laatste wil ik nog noemen dat het werk niet eerlijk is verdeeld. Er zijn mensen die minder willen werken, maar niet mogen en andersom, mensen die graag hun aantal uren willen uitbreiden. Dat kan stukken efficiënter.
Maar ook de werkende verandert. Dankzij corona weten we hoe belangrijk het is dat je werk kunt combineren met andere zaken. Zorg voor je kinderen, mantelzorg en ook tijd voor jezelf om op lange termijn niet overbelast te raken. Daarnaast hebben mensen behoefte aan afwisseling, uitdaging en autonomie. Niet voor niets is er een groeiende groep werknemers, die naast hun vaste salaris, neveninkomsten hebben. Als fotograaf, klusser, met een webwinkel of iets creatiefs. Veel mensen verdienen bij via platformen als Marktplaats of Werkspot.
Door vergrijzing en ontgroening wordt de arbeidsmarkt steeds krapper, het aantal 80-plussers groeit met een half miljoen tot 900.000 in 2050. Dan is het toch bizar dat een vast contract met een vast aantal uren per week bij dezelfde baas het ideale plaatje zou zijn? In mijn ideale toekomst wordt het werk niet georganiseerd rondom het contract maar rondom mensen en de taken die uitgevoerd moeten worden. En dan is een platform een goed middel om mens en taak met elkaar te verbinden.
Ik vind het dan ook zonde dat de discussie over de rol van platformen op de arbeidsmarkt zich zo beperkt tot de juridische en contractuele aspecten. Het zou veel meer moeten gaan over hoe platformbedrijven de verbindende schakel tussen vraag en aanbod kunnen zijn. Op welke manier kan werkzekerheid voor werkenden georganiseerd worden? Hoe borg je dat mensen zich blijven ontwikkelen? En hoe kunnen we de sociale zekerheid contractneutraal organiseren? Dat vraagt dat de intermediairs – experts van in-, door- en uitstroom van werkenden – verzinnen hoe je een goede machtsbalans tussen werkenden, werkgevers en platform kunt organiseren. De leden van I-ZO zijn daar al druk mee bezig.